به نقل از «تابناک»

دریای خزر خشک می‌شود؟

تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۱۴۸۹۹

 به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، مدتی است سوال‌هایی مبنی بر اینکه وضعیت دریای خزر در سال‌های پیش رو به چه شکل خواهد بود؟ آیا دریای خزر را از دست خواهیم داد؟ آیا خزر هم به دریاچه ارومیه تبدیل خواهد شد؟ به دغدغه‌ای برای مسوولان تبدیل شده و حتی اذهان عمومی را به خود مشغول کرده است، این سوالات ناشی از نگرانی نوسانات تراز آب دریای خزر در چند سال گذشته شکل گرفته است، خزر با وسعت ۶۰۰ هزار و ۳۸۴ کیلومتر مربع و خط ساحلی هفت هزار کیلومتر در شمال کشور واقع شده و کشور‌های ایران، روسیه، جمهوری آذربایجان، جمهوری ترکمنستان و قزاقستان اطراف آنرا احاطه کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 این دریاچه دارای ذخایر نفتی فراوانی است که البته مشکلاتی را برای محیط زیست آن ایجاد کرده، تردد کشتی‌های تجاری و عملیات اکتشاف و استخراج نفت موجب می‌شود که سالانه ۱۲۲ هزار و ۳۵۰ تن آلودگی وارد این پهنه آبی شود که تهدیدی جدی برای محیط زیست این دریای بسته است.

دریای خزر محل زیست ۵۷۵ نوع گیاه و هزار و ۳۳۲ گونه جانوری است، علاوه بر این خزر محل زیست و رشد مرغوب‌ترین ماهی‌های جهان به ویژه ماهیان خاویاری است، ۹۰ درصد صید ماهیان خاویاری جهان مختص به این دریا است، در دریای خزر یکی از پستانداران آبزی کمیاب دنیا نیز زندگی می‌کند که فک خزری نامیده می‌شود.

علاوه بر محیط زیست و منابع نفتی غنی، میلیون‌ها نفر در اطراف این پهنه آبی زندگی و از مواهب آن بهره مند می‌شوند، البته بررسی آماری کشور‌های حاشیه خزر مقداری پیچیده است و تراکم جمعیتی شهر‌های حاشیه خزر در این ۵ کشور متفاوت از نسبت جمعیت کل آن‌ها با یکدیگر است، به گونه‌ای که ایران بیشترین ساکن حاشیه دریای خزر را داشته و بعد از آن به ترتیب روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان قرار دارند بنابراین نوسانات آبی دریای خزر تاثیر زیادی بر زندگی این جمعیت برجای خواهد گذاشت از این رو در چند دهه اخیر که شاهد نوسانات تراز آب خزر بودیم نگرانی‌های زیادی را برای ساحل نشینان شمال کشور ایجاد کرده است.

به عنوان مثال در دهه ۶۰ ساحل نشینان و به ویژه افرادی که سرمایه هنگفتی را در خط ساحلی خزر انجام دادند تجربه تلخی داشتند، چون با پیشروی آب تمام آن سرمایه‌ها از بین رفت، اما در مقابل سال‌هایی هم شاهد پسروی آب و آزاد شدن زمین‌های زیادی در خط ساحلی بودیم که تجربه نشان داده باید به خط ساحلی تاریخی خزر وفادار باشیم و به پسروی و پیشروی آب در خزر دل نبندیم. باید تحت هر دو شرایط با آن سازگار باشیم.

خزر در بدترین شرایط خود یعنی حتی اگر بخواهد تا پایان قرن حاضر کاهش سطح تراز خود را ادامه دهد هرگز خشک نخواهد شد و هرگز فرجام دریاچه ارومیه برای آن تکرار نمی‌شودپژوهشگر در زمینه مطالعات دریایی در این باره به خبرنگار محیطزیست ایرنا گفت: بار‌ها در تاریخچه زمین شناسی دریای خزر شاهد پسروی‌ها و پیشروی‌های گسترده‌ای در تراز آبی آن بودیم و در مدت ۱۰ هزار سال اخیر در کارنامه این دریا تراز‌های مختلفی حتی تا نزدیک به منهای ۳۳ متر را داریم و همچنین تراز‌های منهای ۲۲ متر تا ۲۰ متر را هم شاهد هستیم.

همایون خوشروان افزود: بنابراین ۱۱ متر تغییر تراز آنهم در مدت ۱۰ هزار سال برای یک دریا موید این نکته است که با دریایی طرف هستیم که سرعت نوسانات آن بسیار بالاتر از سرعت نوسانات آب اقیانوس‌ها است، با توجه به مدل‌های پیش بینی توسط دانشمندان، بین ۹ تا ۱۸ متر کاهش سطح تراز آب دریای خزر را تا پایان قرن حاضر خواهیم داشت، این پیش بینی بر اساس محاسبات عددی است، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که تاکنون هیچ وقت پیش بینی‌هایی که برای خزر انجام شده هرگز به واقعیت نزدیک نبوده اند، کما اینکه به خاطر دارم در سال ۱۳۷۴ وقتی سطح تراز خزر ۲ و نیم متر نسبت به سال ۱۳۵۷ بالا آمده بود دانشمندان روسی پیش بینی کرده بودند که آب خزر باز هم یک و نیم متر افزایش ارتفاع خواهد داشت، اما دیدیم که این اتفاق نیفتاد و نه تنها ارتفاع خزر افزایش نیافت بلکه کاهش نیز یافت.

وی اظهار داشت: بنابراین دریای خزر قابل پیش بینی نیست، در ۱۵۰۰ سال قبل یعنی در عصر ساسانی در خزر شرایط خاصی داشتیم به طوری که سطح آب آن به منهای ۳ متر رسید و حدود ۷ قرن بعد از آن تراز آب خزر به منهای ۲۲ متر رسید، در حقیقت چیزی حدود ۱۱ متر اختلاف تراز را در این فاصله ۷ قرن برای خزر داشتیم و حتی شهر‌های ساحلی مانند رشت، لنگرود و لاهیجان که فاصله نسبتا زیادی با خط ساحلی دریای خزر دارند شاهد نفوذ و پیشروی آب خزر در این دوره بودند.

مدیر سابق مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر ادامه داد: بنابراین خزر را نمی‌شود پیش بینی کرد و ممکن است شرایط آب و هوایی در این منطقه دچار دگرگونی شود و ما شاهد پیشروی آب دریای خزر باشیم، اما اینکه الان باید چه سیاستی و چه برنامه‌ای را در دستور کار قرار دهیم از اهمیت زیادی برخوردار است.

خوشروان تاکید کرد: مهمترین کاری که باید انجام شود این است از سواحلی که آزاد شدند و به اصطلاح به آن‌ها اراضی مستحدثه ساحلی می‌گویند، حفاظت کنیم و اجازه ندهیم دخل و تصرف و تجاوز‌های انسانی در این محدوده‌ها انجام شود چرا که اگر این اتفاق بیفتد تجربه تلخ دهه ۶۰ را دوباره خواهیم دید به طوری که در آن سال‌ها بسیاری از افرادی که سرمایه‌های هنگفت خود را در خط ساحلی خزر و نزدیک به خط ساحلی تعبیه کرده بودند با پیشروی آب از دست دادند.

پژوهشگر در زمینه مطالعات دریایی تصریح کرد: بنابراین خزر در بدترین شرایط خود یعنی حتی اگر بخواهد تا پایان قرن حاضر کاهش سطح تراز خود را ادامه دهد هرگز خشک نخواهد شد و هرگز فرجام دریاچه ارومیه برای آن تکرار نمی‌شود، چون پسروی‌ها و پیشروی‌های آب رفتار طبیعی خزر است که اکنون به علت گرمایش زمین تشدید شده است که باید برای کاهش عوارض آن استراتژی سازگاری با کاهش سطح تراز آب خزر داشته باشیم.

منبع: تابناک

کلیدواژه: فطریه جیش العدل حمله به کنسولگری ایران در سوریه کفاره روزه جهش تولید با مشارکت مردم دریای خزر ذخایر نفتی کاسپین فطریه جیش العدل حمله به کنسولگری ایران در سوریه کفاره روزه جهش تولید با مشارکت مردم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۱۴۸۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تراز منابع و مصارف مشمول بودجه استان زنجان مثبت شد

خلیل قاسملو معاون هماهنگی برنامه ریزی و بودجه سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان گفت: بودجه استان شامل بودجه اعتبارات تملک دارایی سرمایه ای (عمرانی) و بودجه هزینه ای بوده و تعداد دستگاههای مشمول بودجه عمرانی استان بالای ۷۰ دستگاه اجرایی و شمار دستگاههای اجرایی مشمول بودجه جاری نیز ۲۴ دستگاه استانی است.

وی ادامه داد: ۲۴ دستگاه مشمول بودجه استانی سه هزار و ۲۵۰ کارمند دارند در حالی که شمار کل کارمندان بخش دولتی در زنجان ۳۵ هزار و ۶۰۰ نفر است یعنی پرداخت حقوق کمتر از ۱۰ درصد کارمندان استان به صورت استانی است و مابقی مثل معلمان و کارکنان دانشگاهها و مراکز درمانی و شرکتهای دولتی به صورت ملی انجام می شود.

قاسملو به وضعیت درآمدهای استان در سال گذشته اشاره کرد و ادامه داد: سال گذشته سهم مصوب استان از درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدها ۹۶ هزار میلیارد ریال تعیین شده بود ولی ۱۰۰ هزار میلیارد ریال تحقق یافت که ۴.۵ درصد آن یعنی معادل چهار هزار و ۳۸۰ میلیارد ریال مازاد درآمد استان بود.

وی همچنین به وضعیت مصارف استان در سال گذشته اشاره کرد و گفت: مجموعه اعتبارات عمرانی و هزینه ای مصوب استان در سال گذشته ۳۹ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال بود که ۲۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال آن تخصیص یافت؛ ‌از این مبلغ ۱۱ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال بودجه عمرانی و ۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال هم اعتبارات هزینه ای عمومی و حدود ۸۰۰ میلیارد ریال درآمدهای اختصاصی آموزش و پرورش و بهزیستی بود.

معاون هماهنگی برنامه ریزی و بودجه سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان زنجان گفت: علاوه بر این موارد ذکر شده در خصوص منابع و مصارف استان، سال گذشته ۱۵هزار و ۵۰ میلیارد ریال نیز از محل حقوق دولتی معادن در استان وصول شد و در سمت دیگر هم بیش از ۱۷هزار میلیارد ریال از محل اعتبارات مالیات بر ارزش افزوده ‌به شهرداری‌ها و دهیاری‌های استان پرداخت شد.

وی تصریح کرد: اخیرا در مطالبی عددهایی پیرامون ضریب برگشت درآمد استان ذکر شده بود که بر تحلیل دقیقی استوار نیست چرا که در این نوع تحلیل ها باید همه منابع استانی و ملی و همین طور همه مصارف استانی و ملی مدنظر نظر قرار داده شود که با نظر گرفتن این مهم، ضریب برگشت درآمدهای استان بالای ۱۰۰ درصد می شود یعنی میزان برداشت استان زنجان از بودجه کشور بیشتر از میزان درآمدهای آن است.

باشگاه خبرنگاران جوان زنجان زنجان